Ikonografia zboża i chleba w polskiej tradycji dożynkowej

Tradycja jako pomocnik przemysłu spożywczego

Obecnie obserwowany spadek spożycia pieczywa oraz szerzona przez media społecznościowe propaganda „antyglutenowa” zobowiązuje środowisko związane z przemysłem zbożowym i piekarskim do reagowania na te błędne opinie. Wyjściem z tej niekorzystnej sytuacji – wręcz zobowiązaniem wobec producentów polskiego pieczywa– powinno być przeprowadzenie szerokiej kampanii informacyjno -promocyjnej w mass-mediach (radio, telewizja) oraz w mediach społecznościowych (internet), która starałaby się nie tylko walczyć z niekorzystnymi trendami, ale niwelowałaby je i utrwalały zdecydowanie pozytywny wizerunek polskiego pieczywa i zboża w świadomości konsumentów. Należy pokazać tradycję spożywania tych przetworów i ich rolę w diecie człowieka i to że zawsze były i są to wyroby dobrej jakości.

Dla wsparcia promocyjnego i właściwie rozumianego kształtowania pozytywnych nawyków konsumenckich ma znaczenie odwołanie się do polskiej tradycji i takim elementem jest czas dożynek jako święta plonów mocno zakorzeniony w świadomości mieszkańców naszego kraju jako polska tradycja. Dla każdego Polaka chleb dożynkowy ma znaczenie symboliczne, wiążące się z dostatkiem, obfitymi zbiorami, dobrym gospodarowaniem i szczęściem rodzinnym.

Celem zadania jest: wyprodukowanie filmu promocyjnego o tematyce tradycji dożynkowej. Film będzie miał formułę dokumentu nawiązującego do tematu dożynkowego, w którym spotyka się na ekranie nie tylko teraźniejszość, ale historia i tradycja. Należy podkreślać , że mamy w Polsce tradycję produkcji zbóż wysokiej jakości i produktów z nich wytwarzanych.

Film pt.„Ikonografia zboża i chleba w polskiej tradycji dożynkowej” powinna uświadomić konsumentom stałą obecność pieczywa i przetworów zbożowych, w naszym codziennym wyżywieniu. Zostanie również przekazana informacja o znaczeniu zboża i pieczywa w historii polski, także tego obecnego w codziennej diecie człowieka, podkreślone zostaną zalety polskiego pieczywa, jako produktu o niepowtarzalnym smaku i jakości. W/w działania podniosą zaufanie do polskich produktów piekarskich, jako wyrobów bezpiecznych i sprawdzonych.

Historia i znaczenie dożynek

Coroczna uroczystość dożynek, zapoczątkowana została przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Ignacego Mościckiego w Spale 28 sierpnia 1927 roku. Można sobie zadać pytanie : dlaczego to właśnie w tej małej miejscowości ukrytej wśród lasów odbyły się te uroczystości. W 1920 roku Spale przyznano status gmachu reprezentacyjnego Rzeczypospolitej Polskiej z przeznaczeniem do użytku Naczelnika Państwa. Podobne wyróżnienie spotkało tylko Zamek Królewski w Warszawie, Łazienki, Belweder i Wawel. 

Znaczący rozwój Spały przypada na lata 1922-1926. Były to lata kadencji prezydenta Stanisława Wojciechowskiego i wówczas wybudowano tu przepiękną drewnianą kaplicę w stylu narodowym według projektu Kazimierza Skórewicza. Organizatorami pierwszych dożynek w 1927 r. byli: Centralny Związek Kółek Rolniczych oraz podległe mu organizacje młodzieży wiejskiej i Związek Teatrów Ludowych.

Prezydent Ignacy Mościcki na początku uroczystości podziękował staroście dożynek za życzenia i odebrał wieniec od żniwiarek. Następnie nastąpił przemarsz pochodu dożynkowego przy dźwiękach orkiestr i kapeli ludowych. Korowód trwał przeszło godzinę, po czym goście dożynkowi zostali zaproszeni przez gospodarza na wspólny obiad. Przy stołach ustawionych w lesie wojskowe kuchnie polowe wydawały bigos, a bazary – piwo. Delegacje zaś, które składały wieńce, zasiadły do wspólnego stołu z Prezydentem na polanie za pałacem. W pierwszych dożynkach w Spale w 1927 r. uczestniczyło blisko 10 tys. osób.

Przed kolejnymi dożynkami w 1928 r., największymi w okresie międzywojennym, zbudowano okazały stadion i kuchnię z zapleczem. Stadion miał bieżnię długości 460 metrów i trybuny mogące pomieścić około 10 tys. widzów. Pośrodku widowni znajdowała się upiększona drewnianym wystrojem loża dla Prezydenta RP i jego gości. Na stadionie tym odprawiono przy polowym ołtarzu Mszę św. otwierającą spalskie dożynki. Tutaj też przebiegał ceremoniał składania wieńców dożynkowych.

Co ciekawe na bazie wybudowanej w okresie II Rzeczpospolitej w Spale dożynkowej infrastruktury sportowo – widowiskowej po wojnie stworzono Centralny Ośrodek Sportu, jeden z największych kompleksów treningowych w Europie. Do dnia dzisiejszego wykorzystywany jest np. przez drużynę polskich siatkarzy.

Tradycja organizowania dożynek w Spale odżyła po 1989 r., stanowiąc wyraz pielęgnowania związków z przeszłością historyczną i budowania tożsamości narodowej. Od 2005 r. uroczystości dożynkowe w Spale odbywały się rokrocznie we wrześniu już pod nazwą „Dożynki Prezydenckie”.

Produkcja filmowa

Tak jak zapowiadaliśmy wcześniej przedstawiamy Państwu film pt. „ Ikonografia zboża i chleba w polskiej tradycji dożynkowej”.

Dziękujemy wszystkim osobom zaangażowanym w produkcję w/w filmu, a przede wszystkim dziękujemy za zaufanie i sfinansowanie jego produkcji z Funduszu Promocji Ziarna Zbóż i Produktów Zbożowych. Przedstawiciele naszego Stowarzyszenia, pomysłodawcy filmu mają nadzieję, że będzie się on Państwu podobał i utrwali dobra opinię o polskich wyrobach piekarskich, które od zawsze były obecne na naszych stołach.

Zapraszamy do obejrzenia unikatowego dzieła, opowiadającego o historii dożynek w Polsce.

Opublikowany przez SITSpoż Środa, 23 września 2020

Film dostępny jest także na kanale Youtube pod linkiem:

https://www.youtube.com/watch?v=59GUJtvv19U

Projekt finansowany jest ze środków Funduszu Promocji Ziarna Zbóż i Przetworów Zbożowych.